Blog |

Maak het verschil en geef ouders een stopadvies

Roken is een lastig gespreksonderwerp in de spreekkamer. Terwijl zorgverleners weten dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Ook voor die van kinderen waarbij in de omgeving wordt gerookt. Of dat nu binnenshuis of buiten is. Hoe ga je wel het gesprek aan? Milou Eppink vraagt dit in dit blog aan jeugdarts KNMG Tijs Rutgers.

Rutgers is lid van de Taskforce Rookvrije Start en zet zich in voor het bereiken van een Rookvrije Generatie. Hij erkent dat het gesprek in de spreekkamer voor zorgverleners niet altijd even gemakkelijk is:

In gesprekken met ouders is roken een moeilijk onderwerp. We hebben dan het gevoel dat we ons met de privésituatie en eigen keuzes van de ouder gaan bemoeien. Maar dat is niet waar. Bijna alle rokers zijn verslaafd waardoor roken geen eigen keuze is. De ouders en hun kinderen hebben hulp nodig en willen dit meestal ook. Het rookgedrag van de ouder heeft grote negatieve invloed op de gezondheid van het kind. Het is eigenlijk één van de belangrijkste dingen om te bespreken omdat het zoveel gezondheidswinst kan opleveren als een ouder stopt. Voor het hele gezin.”

Stoppen met roken: de énige manier om een kind te beschermen

Als een ouder rookt, heeft een kind een grotere kans op bijvoorbeeld luchtwegklachten, astma en wiegendood. Ook als de ouder alleen buiten rookt. Dit kan voorkomen worden als ouders stoppen met roken. En potentie is er: 80 procent van de mensen die rookt wíl stoppen. Maar roken is een verslaving en dat maakt het lastig om te stoppen. Slechts een derde die stopt doet dit met begeleiding, terwijl de kans op succesvol stoppen vele malen groter is als dit met begeleiding wordt gedaan. De landelijke campagne PUUR rookvrij besteedt daarom deze maanden weer aandacht aan ouders met thuiswonende kinderen. Rutgers:

Het is belangrijk dat ook zorgverleners zich inzetten voor PUUR rookvrij. Roken is de belangrijkste risicofactor voor gezondheid die we kunnen vermijden. Zorgverleners moeten dus het gesprek met ouders die roken aangaan. Pas dan bieden we de hulp die nodig is voor de gezondheid van kind en ouder. Je kan daadwerkelijk het verschil maken!”

Oefen het gesprek over roken

Als zorgverleners een stopadvies geven en verwijzen naar begeleiding, dan is de kans groter dat ouders succesvol stoppen. Maar hoe pak je dat nu aan als zorgverlener? Motiverende gespreksvoering is daarvoor een geschikte methode. Rutgers:

Als je het vaker doet, dan wordt het steeds makkelijker. Net als gesprekken over andere lastige onderwerpen zoals bijvoorbeeld de veiligheid van het kind. Dat gesprek gaan we ook aan omdat we weten dat het belangrijk is. Dat is ook zo bij het onderwerp roken. Oefening baart kunst. Op een gegeven moment gaat het vanzelf en merk je ook dat het niet leidt tot weerstand. Iets waar veel zorgverleners bang voor zijn.”

Verwijs snel en gemakkelijk, maar áltijd naar begeleiding

Een korte en effectieve manier om dit te doen is: 1) vraag of een ouder rookt, 2) benoem dat de kans om succesvol te stoppen groter is als je dat met begeleiding doet, en 3) verwijs een ouder warm door naar hulp. Juist voor ouders is er een gemakkelijke en snelle manier om warm te verwijzen via de telefonische coaching Rookvrije Ouders. Een effectieve stoppen-met-roken-begeleiding waarvoor je ouders direct kunt aanmelden via een online aanmeldformulier.

Maak het verschil voor een kind

Dat is eigenlijk waar het om gaat. Dát het roken met ouders wordt besproken en dat zij de nodige begeleiding krijgen. Dat kan in een uitgebreid motiverend gesprek, maar ook met een kort verwijsadvies. Zolang je het als zorgverlener maar bespreekt, want daarmee maak je het verschil voor het kind.

Een tip van Rutgers:

Zorg dat je de drempel die je voelt om het gesprek aan te gaan verlaagt. Door het vaker te proberen, door training te volgen en door motiverende gespreksvoering te gebruiken. Vul niet voor de ouder in of hij wel op zo’n gesprek zit te wachten. Misschien wil die ouder juist wél heel graag in gesprek over roken, maar schaamt hij zich ervoor. Wil hij graag hulp maar durft hij dat niet te zeggen. 80 procent van de mensen wil stoppen met roken. Het uitgangspunt is: de ouder wíl geholpen worden.”

Meer leren over stoppen-met-roken gespreksvoering bij ouders? Maak gebruik van gratis scholing van de Taskforce Rookvrije Start.


De campagne PUUR rookvrij richt zich de komende periode op ouders die willen stoppen met roken. Via verschillende media-uitingen worden zij gewezen op de mogelijkheden om te stoppen. Ga jij als zorgverlener met ouders in gesprek over stoppen met roken? Of heb je behoefte aan informatie, tips en gratis materialen? Kijk op puurvoorprofs.nl/ingesprek.

Milou Eppink
Projectmedewerker Jeugd