Ook als ze even naar buiten gaan om een sigaretje op te steken, kunnen rokers de gezondheid van hun jonge kinderen negatief beïnvloeden. De schadelijke stoffen worden door zogeheten derdehandsrook ongemerkt mee naar binnen genomen. Vooral baby's en jonge kinderen zouden er last van hebben.
Dat blijkt uit een documentaire van de campagne PUUR rookvrij, een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat mensen aanzet om te stoppen met roken.
Schadelijke deeltjes
Derdehandsrook is een relatief onbekend fenomeen. We kennen eerstehandsrook, wanneer je zelf rookt, en tweedehandsrook, als je meerookt. Bij derdehandsrook belanden schadelijke deeltjes op bijvoorbeeld de handen van de roker. Op die manier worden ze mee naar binnen genomen en daar verspreid. Derdehandsrook krijg je binnen door inademen, via aanraking of door het in de mond stoppen van spullen waarop de deeltjes zijn terechtgekomen.
In de documentaire, 'Derdehandsrook, aan het licht gebracht', worden twee gezinnen gevolgd van wie de ouders roken. Juist om voorzichtig te zijn, doen ze het niet in het bijzijn van hun kinderen.
In een experiment krijgen de ouders onzichtbare UV-vloeistof op hun handen. Na een uur, waarin ze zich bezighouden met hun gezin, gaat het UV-licht aan en is te zien waar schadelijke deeltjes allemaal terecht hadden kunnen komen, onder meer op meubels, speelgoed en zelfs de gezichten van de kinderen. "Heel heftig", zegt een van de ouders. "Ik ben er echt van geschrokken."
Blootstelling
Bij derdehandsrook is de blootstelling aan schadelijke stoffen van een lagere intensiteit, maar bijvoorbeeld wel langduriger dan bij tweedehandsrook. Volgens Marc Willemsen, expert op het gebied van tabaksontmoediging van het Trimbos-instituut, is het een onderschat probleem. "Er is nog relatief weinig over bekend, maar onderzoekers schatten dat tot wel 60 procent van de gezondheidsschade die meestal wordt toegeschreven aan meeroken, eigenlijk wordt veroorzaakt door derdehandsrook", zegt hij.
Vooral jonge kinderen en baby's lopen volgens hem risico. "Omdat ze rondkruipen, meer binnen zitten en van alles aanraken en in hun mond stoppen", verklaart Willemsen. "De gezondheidsrisico’s zijn hierdoor voor hen veel groter dan voor volwassenen."
Staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS) noemt de documentaire een 'eyeopener'. "Dit experiment laat heel confronterend zien dat roken altijd een gevaar is", zegt hij. "Zelfs als ouders echt hun best doen om er voorzichtig en bewust mee om te gaan. Daarom is stoppen met roken zo belangrijk."
Stoppen
Noor Rikkers-Mutsaerts, kinderlongarts in het Leids Universitair Medisch Centrum, ziet dat kinderen minder klachten krijgen als ouders hun laatste peuk hebben uitgedrukt. "Op mijn spreekuur zie ik kinderen die veel last hebben van hoesten, steeds terugkerende oorontstekingen en astma die verergert. Als hun ouders stoppen met roken, worden de hoest- en oorklachten minder of ze verdwijnen zelfs, en astma wordt beter behandelbaar."
Het doel van de documentaire is om mensen aan te sporen om te stoppen. "Dat is helemaal niet simpel maar je hoeft het echt niet alleen te doen", zegt Van Ooijen. "Praat erover met je huisarts, die kan meedenken over wat goede hulp is in jouw eigen situatie. Bovendien gaat die hulp niet ten koste van je eigen risico, dus het is geen kostenpost."
