‘Er stond voor ons al een tijdje een verhuizing naar een nieuwbouwlocatie op de planning. We hebben van deze gelegenheid gebruik gemaakt om deze locatie om te zetten naar een rookvrije locatie. Het management van WelThuis had daarnaast de ambitie om in 2020 over te gaan naar rookvrij. Ik was automatisch koploper in dit traject. We hebben een werkgroepje ingericht om deze verhuizing en ons niet-rookbeleid vorm te geven. Deze werkgroep bestond uit collega’s uit de zorg, HR en vastgoed, en later ook een preventiemedewerker.’

‘We hebben gezocht naar een oplossing voor de mensen die roken. In onze visie staat de cliënt centraal. We willen zo dicht mogelijk komen bij wat de bewoners thuis gewend zijn. Dat voelde een beetje tegenstrijdig. We hebben daar veel over gesproken met elkaar. Uiteindelijk hebben we een overgangsperiode ingesteld voor de bewoners die al bij ons woonden. In deze periode hebben we hen, én de familie meegenomen door middel van brieven en e-mails. Hiermee kondigden we de maatregelen aan.'

'Voor nieuwe bewoners is de overgang makkelijker. Daar vertellen we aan de voorkant dat ze verhuizen naar een rookvrije woonlocatie. De oplossing voor de bewoners die roken was voor ons makkelijk. We zijn verhuisd naar een locatie waarbij elk appartement een eigen balkon heeft. Bewoners mogen alleen buiten roken op het eigen balkon. Als iemand begeleiding nodig heeft bij het roken kan het personeel vanuit het appartement, met de deur dicht, toekijken. Het personeel heeft namelijk ook recht op een rookvrije ruimte.’

‘Niet elke medewerker was gelijk aan boord. Het heeft tijd nodig. We zijn een traject gestart waarin we alle medewerkers meenamen. We zijn gestart met een niet-roken campagne, hebben geflyerd en hebben een stoppen-met-roken cursus aangeboden. Medewerkers mogen bij WelThuis niet roken in en rond de zorglocaties. Alle locatiemanagers waren verantwoordelijk voor het vinden van een geschikte plek. Bij ons mogen medewerkers zonder uniform ergens buiten het terrein roken.'

'Om sigarettenpeuken overlast te voorkomen hebben we op een van mijn locaties voor de rokers een asbakje gekocht die ze aan hun sleutel kunnen hangen. Zo kunnen ze zelf hun afval opruimen. Verder hebben we afgesproken dat degenen die roken drie keer tien minuten mogen roken. Aan het eind van hun dienst halen ze deze gemiste tijd weer in.’

‘Het is eigenlijk vrij eenvoudig gegaan. Onze ervaring leert dat het beleid goed uitvoerbaar en uitlegbaar is. We hebben vanaf het begin ook de cliëntenraad en OR meegenomen. Knelpunten ontstaan niet per se bij de bewoner zelf, maar vaak met naasten van bewoners. We zien dat sommige bewoners met dementie vergeten dat ze roken. Ook zijn er meer niet-rokers dan rokers. Als er vier rokers wonen op een locatie van 66 personen is dat veel. Over het algemeen was de weerstand nihil. Dat gold ook voor mijn collega’s die een bestaand gebouw rookvrij hebben gemaakt.

Ook onze medewerkers zijn vanaf moment één betrokken bij het traject naar een rookvrije locatie. We doen het samen met elkaar, rokers én niet rokers. Onze zelforganiserende teams spreken elkaar aan wanneer de regels rondom het niet-roken niet gaan zoals afgesproken. Daar vertrouw ik op. We kijken per situatie naar een geschikte oplossing.’

‘Heel eerlijk? Ik denk dat wij in de toekomst steeds minder rokers gaan tegenkomen. Rokers komen steeds meer in de minderheid. Ook de maatschappij verandert sterk tegenover rokers. Dat de rookruimtes per 1 juli moeten sluiten in verpleeghuizen is hier een mooi voorbeeld van. Ik verwacht steeds minder gesprekken over weerstand en knelpunten te voeren met bewoners, naasten en medewerkers. Oftewel, ik ben zeer positief over de toekomst.’