|
|
|
|
|
|
Nieuwsbrief Tabaksontmoediging | Nummer 6 | 13 september 2022
|
|
|
|
|
|
|
| Zorgpad Stoppen met Roken
|
|
|
Met het digitale zorgpad voor stoppen met roken kan lokaal in kaart worden gebracht welke zorgverleners welke rol hebben om mensen die roken te helpen om te stoppen. De website bevat verschillende stappen die een stoppende roker doorloopt: adviseren, motiveren, begeleiden en terugvalpreventie. Per stap is er uitleg te vinden
hoe de stoppende roker begeleid kan worden. Goede rookstopzorg in de buurt staat sterker als het lokale aanbod bekend is en iedere zorgverlener weet waar de roker terecht kan.
|
|
|
|
|
Stoppen met roken
- Intensieve stoppen-met-rokenbehandeling is effectiever dan een korte behandeling, toont een meta-analyse waarin 9812 rokers werden geïncludeerd. Het onderzoek laat zien dat een intensief stoppen-met-rokenbehandeltraject bestaande uit voorlichting, motiverende gesprekken, medicatie en een
persoonlijke sessie, twee keer zo succesvol is als een kort traject bestaande uit bijvoorbeeld een kort advies of een kort SMS-bericht.
- In een populatie waarin de prevalentie van roken afneemt, zullen de overgebleven rokers vatbaarder zijn voor interventies en door het zien van anderen die stoppen met roken meer motivatie hebben om zelf te stoppen met roken. De suggestie dat alleen de rokers overblijven die het moeilijkst kunnen stoppen is dus een misvatting.
- Een gerandomiseerde gecontroleerde studie laat zien dat langdurig (4 tot 26 weken) gebruik van een stoppen-met-rokenapp is geassocieerd met succes van de stoppen-met-rokenpoging, waarbij langer gebruik ook een sterkere associatie heeft.
- Een Italiaanse studie laat zien dat onder zware tabaksgebruikers tijdens een stoppen-met-rokenpoging het gebruik van het medicament cytisine, in combinatie met begeleiding, een hoger stoppercentage heeft na 12 maanden dan alleen begeleiding.
Regelgeving
- Een Engelse studie laat zien dat er veel steun is onder de Britse bevolking voor strengere tabaksregels zoals het verhogen van de minimumleeftijd, verliezen van een verkoopvergunning bij verkoop aan minderjarigen en inperken van tabaksverkoop rond scholen.
Roken & zwangerschap
- Een hazenlip of een gespleten gehemelte is geassocieerd met blootstelling aan roken tijdens de zwangerschap. Wanneer zwangeren niet meer zouden roken, kan dit wereldwijd zorgen voor een jaarlijkse afname van 8000 kinderen geboren met een hazenlip of gespleten gehemelte.
- Een meta-analyse met meer dan 3 miljoen zwangeren laat een verband zien tussen roken tijdens de zwangerschap en het ontwikkelen van verschillende vormen van vastgegroeide placenta (placenta accreta).
Jongeren & Roken
- Volgens een cohortstudie in Amerika met 11.729 kinderen tussen 9-10 jaar oud, is op deze leeftijd starten met gebruik van
tabaksproducten, inclusief e-sigaretten, geassocieerd met een onderontwikkeld brein en lager leer- en denkvermogen.
- Een Amerikaans onderzoek toont aan dat nicotine gummies het tweede meest gebruikte nicotine-product is onder jongvolwassenen, waarbij het gebruik hoger was in bepaalde etnische groepen, minderheidsgroepen, vrouwen en mensen die ook andere nicotine producten gebruiken.
- Een Japanse cohortstudie onder 4593 kinderen toonde aan dat passief roken bij kinderen geassocieerd is met een verhoogd risico op een vitamine D tekort op een leeftijd van twee jaar.
Roken & ziekte
- Roken kan effect hebben op hersenfuncties bij patiënten met een milde cognitieve stoornis, zoals in het vroege stadium van Alzheimer. Stoppen met roken kan mogelijk ziekteprogressie voorkomen in deze groep.
- Blootstelling aan tweede- en derdehands rook is geassocieerd met een hoger risico op baarmoederhalskanker, volgens een Chinese prospectieve cohortstudie.
Intimidatie tabaksontmoedigingsveld
- Een onderzoek naar intimidatie van mensen werkzaam in het veld van tabaksontmoediging in lage- en middeninkomenslanden laat zien dat bijna twee-derde van de respondenten ooit intimidatie heeft ervaren.
|
|
|
|
|
|
|
Olga Boer (Erasmus MC) suggereert in een review dat in de toekomst mogelijk op basis van de grootte van specifieke gebieden in de hersenen bij jongvolwassenen bepaald kan worden wat het risico is op alcohol-, cannabis- en tabaksgebruik.
|
|
|
Jeroen
Bommelé (Trimbos-instituut) laat in de factsheet Eindspel tegen tabak zien dat ook Nederland inzet op een eindspelstrategie om tabak uit de samenleving te doen verdwijnen.
|
|
|
|
|
Anne van der Does (Leiden
UMC) toont aan dat de cellen in de slijmvliezen van de luchtwegen reageren op sigarettenrook 1 tot 4 uur na de blootstelling.
|
|
|
Heike Garritsen (Amsterdam
UMC) vond dat de overheid en externe organisaties kunnen bijdragen aan het beslisproces van sportclubs betreft niet-rookbeleid in buitenruimten, door advies te geven over strategie en implementatie.
|
|
|
Marthe Mansour (Amsterdam
UMC) identificeerde verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het stoppen-met-roken advies, gegeven door een praktijkassistente na het afnemen van een uitstrijkje voor de screening op baarmoederhalskanker in de huisartsenpraktijk.
|
|
|
|
|
|
|
Yvonne Staal (RIVM) toont een overzicht van verschillende methoden die gebruikt kunnen worden om gezondheidsrisico’s geassocieerd met het gebruik van tabak en tabak-gerelateerde producten in te schatten.
|
|
|
Yvonne Staal (RIVM) pleit voor meer data betreft
uitstoot en risico van tabak, om hiermee betere inschattingen en daarmee beleidskeuzes te kunnen maken.
|
|
|
Yvonne Staal (RIVM) laat met een nieuwe
laboratorium gebaseerde onderzoeksmethode mogelijke effecten van e-sigaretten op niet alleen de longen maar ook de hersenen zien.
|
|
|
Haoyi Wang (Universiteit Maastricht) schat de prevalentie van roken in wijken en op gemeentelijk niveau in Zuid-Limburg tussen 2016 en 2018, waarbij een hoger aantal niet-Westerse migranten en een lager inkomen gerelateerd zijn aan een hogere prevalentie roken.
|
|
|
Naomi van Westen-Lagerweij
(Trimbos-instituut) toont aan dat het benoemen van stoppen-met-rokenbegeleiding door zorgprofessionals geassocieerd is het met gebruik hiervan in een stoppoging, waarbij de grootste associatie bestaat tussen horen over begeleiding en/of medicatie en het gebruik van begeleiding en/of medicatie.
|
|
|
|
|
Eefje Willemse
(Trimbos-instituut) concludeerde dat verloskundigen in Nederland terughoudend zijn in het actief geven van stoppen-met-roken adviezen aan de sociale kring van zwangere vrouwen.
|
|
|
Runyu Zou (Erasmus MC) suggereert dat continue tabaksblootstelling door rokende moeders tijdens de zwangerschap geassocieerd is met een verminderde hersenontwikkeling bij kinderen met een leeftijd van 9 tot 11 jaar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Op 2 september 2022 was de kick-off Stoptober 2022, de actie waarin rokers in Nederland worden
uitgedaagd om vanaf 1 oktober 28 dagen te stoppen met roken. Het Trimbos-instituut heeft ondersteuningsmaterialen ontwikkeld voor zorgprofessionals om de Stoptober-campagne in te zetten in de zorg. De handleiding, het wachtkamerfilmpje en voorbeeld intranetberichten staan op deze pagina. De gratis Stoptober-toolkit kunt u bestellen via deze pagina. Kijk op www.trimbos.nl/stoptober voor meer informatie, inspiratie en veel gestelde vragen.
Ook is er een podcast serie op Spotify genaamd 'Stopcast' met gesprekken met een rookstopcoach, epidemioloog en
twee happy stoppers. De serie zal de komende weken groeien met nieuwe afleveringen.
- Afgelopen juli is de petitie van Stichting De Noordzee tegen peukenafval op het strand online gegaan. Deze campagneactie is gestart in het kader van de
Boskalis Beach Cleanup Tour, waarin in vijftien dagen de héle Noordzeekust opgeruimd wordt en speciaal aandacht wordt gevraagd voor peuken. Deze petitie roept kustgemeentes op om actie te ondernemen tegen peukenafval.
- Het Very Brief Advice+ (VBA+) is een uitbreiding op het Very Brief Advice. Het meest vernieuwende aspect van VBA+ is het warm (of proactief) verwijzen. Er is nu ook een bureaubalk VBA+ gratis te downloaden. Deze bureaubalk helpt zorgverleners in het gesprek over roken en om patiënten die willen stoppen met roken naar professionele hulp te verwijzen.
- Om de doelstellingen van het Nationaal Preventieakkoord beter te kunnen bereiken, intensiveert het Ministerie van VWS de activiteiten van de Taskforce Rookvrije Start. Daarom biedt de Taskforce Rookvrije Start vanaf 1 september tot in elk geval eind 2022 haar scholing (training en e-learnings) en materialen gratis aan. Bekijk de
materialen in de toolkit of lees meer over het scholingsaanbod op de vernieuwde website van de Taskforce Rookvrije Start.
|
|
|
|
|
- Op zaterdag 17 september 2022 start de Vlaamse opleiding ‘Tabakologie & Rookstopbegeleiding’ – een interuniversitaire
permanente vorming met getuigschrift. Er is nog een aantal plaatsen vrij. Deze opleiding kwalificeert gezondheidswerkers tot tabakoloog, zodat zij deskundige hulpverlening kunnen uitvoeren bij kandidaat-rookstoppers. Het betreft een blended opleiding waarbij de theorie online aangeboden wordt en de praktijksessies op locatie doorgaan.
- Op 13 september is er een livestream tussen 20.30-21.15 uur over ‘Stoptober in de zorg’ via het Facebook kanaal van de NVvPO: (1) Nederlandse Vereniging van Praktijkondersteuners & Praktijkverpleegkundigen - Video's | Facebook.
In deze livestream praat het het Trimbos je bij over de laatste stand van zaken over stoppen met roken en de actie Stoptober.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De Europese Commissie heeft het burgerinitiatief ‘tabakvrij milieu en generatie 2030’ erkent. Het initiatief van NoFumadores pleit onder andere voor een rookverbod voor iedereen geboren na 1 januari 2010. De initiatiefnemers hebben nu een jaar om één miljoen handtekeningen te verzamelen uit minstens zeven lidstaten, waarna de Europese
Commissie met wettenlijke voorstellen kan komen of moet beargumenteren waarom ze dit niet doen. Koploper richting een rookvrije generatie is Nieuw Zeeland met een wetsvoorstel waarmee de verkoop van tabaksproducten aan mensen geboren na 1 januari 2009 verboden wordt. Het voorstel stelt ook een maximale hoeveelheid nicotine in sigaretten voor en dat tabaksproducten enkel in speciaalzaken verkocht mogen worden.
|
|
|
FDA goedkeuring verplicht voor nieuwe synthetische nicotine producten
Vanaf 13 juli 2022 kunnen nieuwe synthetische nicotineproducten niet zonder FDA goedkeuring op de markt gebracht worden. De afgelopen periode heeft de FDA twee waarschuwingen gegeven voor het illegaal op de
markt brengen van nicotineproducten.
|
|
|
Ingang nieuwe tabaksregels per 1 juli
Per 1 juli 2022 zijn nieuwe tabaksregels ingegaan in Nederland. Deze
betreffen een aanscherping van het reclameverbod, regulering van elektronische verhittingsapparaten en een neutraal uiterlijk van sigaretten.
|
|
|
Rechter besluit tot voortzetting crisismaatregel
De rechtbank in Rotterdam besluit tot verlenging van een crisismaatregel bij een psychiatrische patiënt met terminale COPD waarvoor al meerdere IC-opnames nodig zijn geweest in het verleden. De crisismaatregel stelt de instelling is staat om de patiënt op het bezit van sigaretten te controleren en deze in te nemen.
|
|
|
|
|
McDonald's verbiedt roken op terras
|
|
|
Rookvrije generatie nu al mislukt?
Volgens longarts Wanda de Kanter is de rookvrije generatie nu al mislukt. De belangrijkste reden hiervoor zou zijn dat er geen accijnsverhoging wordt doorgevoerd en sigaretten hierdoor niet duurder worden. Daarnaast wordt er ook veel reclame gemaakt voor vapen, waardoor een overstap naar een sigaret sneller is gemaakt.
|
|
|
Rokers uitgenodigd voor Europees proefbevolkingsonderzoek longkanker
De komende maanden worden 400.000 rokende nederlanders tussen de 60 en 79 jaar uitgenodigd om deel te nemen aan Europees proefbevolkingsonderzoek naar longkanker , wat naast Nederland ook in Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk start. Het doel van het onderzoek is om te bepalen hoe vaak er een CT-scan nodig is in een bevolkingsonderzoek en hoe je mensen met een hoog risico op longkanker het beste kunt bereiken. In totaal worden er 26.000 rokers gezocht. Door middel van een vragenlijst wordt bepaald of iemand deel kan nemen aan het onderzoek.
|
|
|
Rechtzaak sjoemelsigaret
Op 2 september boog de rechtbank van Rotterdam zich over een rechtzaak van Rookpreventie Jeugd tegen VWS/NVWA betreffende de zogenoemde ‘sjoemelsigaret’ en de handhaving van de maximale emissienormen van schadelijke stoffen in sigaretten. De uitspraak wordt naar verwachting over 6 weken gepubliceerd.
|
|
|
ASH publiceert gids voor Engelse
scholen over vapen
Action on Smoking and Health (ASH), een Engelse publieke organisatie opgezet door de Royal College of Physicians om schade door tabak te stoppen, heeft een gids gepubliceerd voor scholen over hoe om te gaan met vapen.
|
|
|
E-sigaret van ‘quit tool’ naar ‘cool tool’
Waar de e-sigaret werd en wordt gepromoot als hulp bij stoppen met roken, lijkt het nu een opmars te hebben onder de jeugd. Hiermee is het volgens experts mogelijk het begin van een nieuwe gezondheidscatastrofe.
|
|
|
Instagram wil jonge gebruikers minder gevoelige content laten zien
Instagram past instelling ‘minder gevoelige content’ inclusief promotie van tabak en e-sigaretten aan voor gebruikers onder de 16 jaar. Instagram zet bij deze groep nu standaard deze instelling op ‘minder gevoelige content’ in plaats van dat gebruikers dit zelf instellen.
|
|
|
Handtekeningen actie in Spanje voor rookverbod in natuurgebieden
Sinds september 2021 heeft actiegroep NoFumadores meer dan 77.000 handtekeningen verzameld en aangeboden aan het Ministerie voor Ecologische Transitie vragend om een algemeen landelijk rookverbod in natuurgebieden.
|
|
|
Miljoenenschikking vape-gigant Juul na zaak over ‘foute’marketingcampagnes
E-sigarettenfabrikant Juul Labs heeft afgelopen dinsdag een schikking getroffen van 438,5 miljoen in een zaak over ‘foute’ marketingcampagnes van hun vape-producten, welke volgens de advocaten van de tegenstand mogelijk geleid hebben tot een ‘vaping crisis’ onder jongeren.
|
|
|
E-sigaretten met smaakjes en lekkere luchtjes
In recente columns worden de smaakjes van e-sigaretten besproken. Jongeren zijn meer gaan roken en dit komt grotendeels door de e-sigaret. De e-sigaret wordt gebruikt als opstapje naar het roken van sigaretten en aantrekkelijk gemaakt door een verscheidenheid aan smaakjes. Deze smaakjes zullen vanaf 1 januari 2023 verboden worden in Nederland.
|
|
|
|
|
| Nascholingen en webinars van het Trimbos-instituut
|
|
|
- Inspiratiedag Studenten, Mentale gezondheid en Middelengebruik, 13 oktober, 10.00-17.00 uur.
- Vervolgtraining ‘Starten met stoppen met roken voor professionals’, 13 oktober 13.00-22.00
- Online training ‘Rookvrije Start’, Trimbos-instituut, 11 en 25 oktober, 18.30-22.00
- Training ‘Be Wise Think Twice’,Trimbos-instituut, 14 november.
- Docententraining ‘Frisse Start’, 21 november.
- Training 'Samen fris: alcohol-, tabak- en drugspreventie op school', 28 november, 14.00
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Aniek van Veenen en Melanie Haverkamp zijn gastredacteurs bij deze editie van de nieuwsbrief. Zij studeren Geneeskunde aan de Universiteit Utrecht.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Volg ons of neem contact met ons op
|
|
|
|
|
Trimbos-instituut
Da Costakade 45
3521 VS Utrecht
Nederland
|
|
|
