Share
Voorvertoning
Informatie over recente (inter-)nationale ontwikkelingen op het gebied van tabaksverslaving en -ontmoediging.
 ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌ ‌
Deze nieuwsbrief online bekijken | doorsturen
Nieuwsbrief Tabaksontmoediging  |  Nummer 5  | 12 juli 2022
 
Onderzoek
Internationaal
Schade door tweede- en derdehands rook

  • Een Amerikaans onderzoek onder 193 en 103 nooit-rokers die respectievelijk wel en niet op hun werk aan tweedehandsrook zijn blootgesteld vond dat longschade nog lang na blootstelling aan tweedehandsrook aanwezig is. De schade betrof een degeneratie van elastine met effecten vergelijkbaar als bij COPD.
  • Een Zuid-Afrikaanse cohortstudie met 734 kinderen vond een verband tussen blootstelling aan tabaksrook binnenshuis tijdens de zwangerschap en een verminderde neurologische ontwikkeling van het kind. Effecten waren vooral zichtbaar op cognitie, taalontwikkeling en aanpassingsvermogen.
  • Uit een cohortstudie met ruim 300.000 Chinese vrouwen die nooit hebben gerookt bleek dat blootstelling aan derdehands rook geassocieerd was met een verhoogd risico op baarmoederhalskanker. De onderzoekers vonden tevens een dosis-response relatie tussen mate van de blootstelling aan rook en het risico op baarmoederhalskanker.
Roken en (mentale) gezondheid

  • Een systematische review van 122 studies vond een duidelijke associatie tussen roken en depressie bij jongeren. De onderzoekers gaven aan dat het onduidelijk was of depressie op roken volgt of andersom, en of het verband causaal is.
  • Een cohortstudie met ruim 15.000 deelnemers vond dat roken samenhangt met symptomen van depressie, angst en slaapproblemen. Stoppen met roken hangt samen met minder symptomen van deze mentale problematiek.
  • Een studie naar leefstijlverandering onder ruim 180.000 mensen die kortgeleden met diabetes type 2 gediagnosticeerd waren concludeerde dat stoppen met roken zorgt voor een risicoverlaging van 21% op hart- en vaatziekten. Als deze groep daar nog bij zou sporten is het risico op hart- en vaatziekten verlaagd met 46%. Blijven roken en beginnen met sporten leidde niet tot een verlaging van dit risico.
Hollandse nieuwe
Jolanda Boer (RIVM) schreef in een nieuwe voortgangsrapportage van het Nationaal Preventieakkoord dat er in 2021 vooruitgang is geboekt, maar dat niet alle doelen zijn gehaald.
Michelle Bruijn (Rijksuniversiteit Groningen) toonde aan dat lokaal tabaksbeleid in Nederlandse gemeenten achterloopt ten opzichte van landelijk beleid en beleidsdoelen.
Emma Logtenberg (Amsterdam UMC) vond dat zwaar alcoholgebruik en veel roken causaal zijn verbonden met een verminderd subcorticaal breinvolume, en dat zou passen bij invloed op mentale gezondheid.
Sari Nijssen (Radboud Universiteit) beargumenteerde dat overtuigingskracht bij gedragsmatige interventies om openbaar roken tegen te gaan goed werken.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit presenteerde de inspectieresultaten van het uitstalverbod uit 2021.
Charlotte Pelgrim (Universiteit Utrecht) suggereerde op basis van onderzoek met muismodellen dat rokers met COPD een minder goed functionerende bloed-hersenbarrière hebben en dat zij waarschijnlijk hersenontstekingen hebben in het gebied dat betrokken is bij het cognitief functioneren.
Márta Radó (Erasmus MC) concludeerde dat rookvrij beleid in landen met een middelhoog inkomen een substantieel positief effect kan hebben op het aantal doden onder pasgeborenen en kinderen.
Het RIVM publiceerde de voortgangsrapportage van het Nationaal Preventieakkoord over 2021.
Lei Wang (Universiteit Utrecht) vond dat blootstelling aan sigarettenrook negatieve effecten had op het verteringsstelsel van muizen met COPD.
Stella Weiland (Rijksuniversiteit Groningen) rapporteerde dat zwangere vrouwen die roken of laat in de zwangerschap stopten met roken later in zwangerschapszorg komen, maar desondanks goede zorg ontvangen.
 
Projecten
Lopende zaken
  • Om de 'Rookvrije Generatie’ te realiseren, is Sick of Smoking een petitie gestart voor een wet die vastlegt dat iedereen geboren vanaf 2017 de rest van zijn leven geen sigaretten meer kan kopen, en dat vanaf 2035 de minimumleeftijd om tabak te kopen jaarlijks met één jaar wordt verhoogd.
  • De handleiding ‘Stoptober in de zorg’ is nu beschikbaar voor alle medewerkers van zorgorganisaties. Deze handleiding bevat achtergrondinformatie, een planning, een stappenplan, een overzicht van ondersteuningsmaterialen en inspiratie voor het organiseren van Stoptober in de zorg.
  • Sinefuma heeft filmpjes en een boekje ‘Stoppen en gestopt blijven’ voor laaggeletterden gemaakt. De filmpjes gaan gepaard met een handzaam werkboekje dat zorgverleners aan cliënten mee kunnen geven.
  • Uit draagvlakonderzoek Tabaksontmoedigingsbeleid (2022) blijkt dat driekwart van de Nederlanders rookvrij het nieuwe normaal vindt. Vooral het draagvlak voor rookvrije omgeving voor kinderen is hoog, namelijk rond de 90%. Ruim zeven op de tien Nederlanders (72%) zijn voorstander van een rookvrij Nederland.
In de startblokken
  • De nieuwe animatie ‘Rookvrij zwanger worden’ legt stellen met een kinderwens uit waarom het belangrijk is om te stoppen met roken voordat ze proberen om zwanger te raken, en hoe zij hulp kunnen krijgen bij het stoppen. De animatie biedt huisartsen, fertiliteitsartsen en andere zorgverleners een ingang om het gesprek aan te gaan en wensouders te verwijzen naar de telefonische coaching Rookvrije Ouders.
  • 24 juni is de NOC*NSF-campagne 'De sport wordt rookvrij. Wen er maar aan' van start gegaan. Het streven is om in 2025 een volledig rookvrije sportomgeving te realiseren. Ook (oud-)sporters doen mee aan deze campagne. Sportbonden kunnen zich laten ‘registreren’ als rookvrij en dat via bordjes laten zien.
Terugblik
 
Beleid
FDA wil nicotineconcentraties in tabaksproducten verminderen
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft een wetsvoorstel gepresenteerd waarmee er een maximum nicotineconcentratie in tabaksproducten ingesteld zou worden. De Amerikaanse regering hoopt hiermee tabaksproducten minder verslavend te maken. Het voorstel past binnen het plan van president Biden om sterfte door kanker in 25 jaar met 50% terug te dringen.
Europese Commissie wil verbod op smaakjes in verhitte-tabaksproducten
In een recent richtlijnvoorstel stelt de Europese Commissie voor om smaakjes in verhitte-tabaksproducten te verbieden. Europese commissaris voor Volksgezondheid Stella Kyriakides schreef in een statement dat het voorstel is bedoeld om te anticiperen op nieuwe producten en om jongeren te beschermen. Recent vermeldde de Europese Commissie in een rapport dat de verkoop van verhitte-tabaksproducten in Europa meer dan 2000% steeg.
Media
Kamervragen over rol tabakslobby bij onderzoek effect verkoopverbod
Uit onderzoek van NRC en The Investigative Desk kwam naar voren dat branchevereniging het Vakcentrum de uitkomsten van onderzoek van SEO naar het effect van een verkoopverbod van tabak in supermarkten heeft beïnvloed. De branchevereniging droeg een aantal supermarktondernemers aan de onderzoekers voor die allen aangaven bang waren klanten te verliezen aan supermarkten in wijken waar wel nog tabak verkocht zou mogen worden. Kamerleden Dassen en Omtzigt stelden kamervragen aan ministers van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties).

Verdubbeling van vergiftiging door nicotine zakjes in 2021
Het aantal informatieverzoeken over vergiftiging door nicotinezakjes is in 2021 verdubbeld. Dit blijkt uit het jaarverslag van het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), onderdeel van UMC Utrecht. Het betreft hier vooral jongeren tussen de de 13 en 17 jaar. Het gebruik van nicotinezakjes ‘snus’ wordt steeds populairder onder jongeren. Begin 2021 adviseerde het RIVM om het gebruik van nicotinezakjes te ontmoedigen. Zakjes met meer dan 0,035 mg nicotine zijn in Nederland sinds eind 2021 verboden.

Smaakjesverbod e-sigaret uitgesteld
Het verbod op smaakjes in e-sigaretten zou oorspronkelijk per 1 juli 2022 in gaan, maar is nu uitgesteld. De website van de Rijksoverheid geeft nu aan dat het verbod vanaf 1 januari 2023 zal gelden. Recentelijk werd er veel aandacht besteed aan (de gevaren van) dampen onder jongeren. Zo hadden NOS Stories, het Jeugdjournaal, NPO Radio 1, Margriet en het Reformatorisch Dagblad items over de e-sigaret.

Rokers met mondkapjes lopen meer gezondheidsrisico's
Populair-wetenschappelijke nieuwssite Scientia schreef dat rokers die voor langere perioden chirurgische mondkapjes dragen meer gezondheidsrisico's lopen. Uit onderzoek bleek dat rokers die gedurende de dag een chirurgisch mondkapje droegen tot twee keer zoveel koolmonoxide uitademden dan rokers die geen mondkapje droegen.

Eerste Nederlandse rookvrije camping
In Besselink staat Camping Domein Groot, de eerste volledig rookvrije camping in Nederland. Niet alleen in en rondom de accommodaties en kampeerplekken is het rookvrij, ook het personeel rookt niet. Veel vakantiegangers kiezen bewust voor de rookvrije camping.

Agenda
Nascholingen en webinars van het Trimbos-instituut
Binnenlandse Congressen
Buitenlandse Congressen
Gastredacteurs
Lisa Koster (Trimbos-instituut) is gastredacteur bij deze editie van de nieuwsbrief.
 
Redactie
Esther Croes
Wiebe Dam
Volg ons of neem contact met ons op
Facebook
 
Twitter
 
Linkedin
 
Website
 
Email
Trimbos-instituut
Da Costakade 45
3521 VS Utrecht
Nederland



Email Marketing door ActiveCampaign